Επαγγελματικός Προσανατολισμός | Η αρχή της σταδιοδρομίας
Στην πρεμιέρα των φετινών πανελληνίων στο μάθημα της Έκθεσης – Νεοελληνικής Γλώσσας έγινε ιδιαίτερη αναφορά στη βαρύτητα του Επαγγελματικού Προσανατολισμού για τους μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Μέχρι σήμερα το μάθημα αυτό δεν χαίρει ιδιαίτερης προσοχής και δυστυχώς διδάσκεται από μη κατάλληλα καταρτισμένους και χωρίς εμπειρία στη Συμβουλευτική εκπαιδευτικούς.
Ακόμη, ένα φαινόμενο που παρατηρούμε σε σημαντικό ποσοστό είναι οι μαθητές να επιλέγουν σχολές με μοναδικό γνώμονα το κύρος προκειμένου να μην «κάψουν» τον βαθμό τους, αγνοώντας τις δεξιότητες και τα ενδιαφέροντά τους. Έτσι, πολλοί από αυτούς ξεκινούν τις σπουδές τους και σύντομα καταλαβαίνουν ότι δεν τους ταιριάζουν και είτε τις εγκαταλείπουν είτε αναγκαστικά τις ολοκληρώνουν με δυσκολία και έπειτα βιώνουν άγχος και αγωνία στην προσπάθειά τους να βρουν νέους δρόμους -χάνοντας χρόνο από την ένταξή τους στην αγορά εργασίας και βιώνοντας δυσάρεστα συναισθήματα. Αυτό που φροντίζει λοιπόν ένας Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού είναι να «προλάβει» κάτι τέτοιο.
Το πρώτο και σημαντικότερο βήμα είναι να βοηθήσει το νέο να ανακαλύψει πραγματικά τον εαυτό του, τα ενδιαφέροντά του και τις δεξιότητές του σε έναν κόσμο που αλλάζει ταχύτατα. Πλέον, το εργασιακό μοντέλο έχει απομακρυνθεί πλήρως από τα δεδομένα όπου κάποιος μπορούσε να επιλέξει ένα επάγγελμα που θα του διασφάλιζε σίγουρη και σταθερή εργασία. Στη σημερινή εποχή μετράνε πολύ περισσότερο και κάποια άλλα στοιχεία εκτός των τίτλων σπουδών, όπως οι οριζόντιες δεξιότητες (soft skills), η προσωπικότητά μας και η εξειδίκευση.
Επιπλέον, η συγκυρία που ζούμε με τον COVID αλλάζει κατά πολύ τις συνήθειες μας, όπως τον τρόπο που συναναστρεφόμαστε, τον τρόπο που εργαζόμαστε με ανάλογες προεκτάσεις, ευκαιρίες και απειλές στην αγορά εργασίας. Συνεπώς, ο ρόλος του Συμβούλου είναι να προσπαθεί να παρακολουθεί όσο πιο στενά και καθημερινά μπορεί τις εξελίξεις προκειμένου να είναι απόλυτα συντονισμένος με το πνεύμα της εποχής και όσα υπαγορεύει και να βρίσκει τους δρόμους εκείνους που φαίνεται να ανοίγονται στο άμεσο μέλλον ως προτάσεις και όχι ως το τελικό αποτέλεσμα μιας πορείας ενός ανθρώπου.
Χωρίς την κατάλληλη επιστημονική κατάρτιση λοιπόν, είναι πολύ δύσκολο για το μαθητή αλλά και το γονέα να καταλάβουν προς τα πού θα πρέπει να κινηθεί ο νέος καθότι δεν έχουν ούτε τα εργαλεία, ούτε πάντα τον σωστό τρόπο σκέψης, ούτε και την κατάλληλη πληροφόρηση και εικόνα της αγοράς.
Ωστόσο, ο ρόλος των γονέων είναι πολύ σημαντικός, καθότι γνωρίζουν καλύτερα το παιδί, πρέπει πάντα όμως να υπάρχει μια οριοθέτηση στο πού επεμβαίνουν και πού όχι. Ο Σύμβουλος χρειάζεται τις πληροφορίες και τη γνώμη τους αλλά από κει και πέρα οι γονείς πρέπει να αποβάλουν όσον είναι δυνατόν τα προσωπικά τους θέλω και να σεβαστούν την επιθυμία του παιδιού. Ο ρόλος των γονέων είναι εποικοδομητικός όταν είναι συμβουλευτικός και όχι παρεμβατικός ή καθοδηγητικός. Είναι ωφέλιμο να γνωρίζουν και να παρακολουθούν τις τάσεις της αγοράς, να ενημερώνονται, να βρίσκονται στις συνεδρίες Επαγγελματικού Προσανατολισμού μα πάνω από όλα να ακούν και να κατανοούν τις αγωνίες, τις επιθυμίες και τα θέλω του παιδιού.
Αν αποφασίζαμε τις σπουδές και το επάγγελμά μας με βασικό γνώμονα τις δεξιότητες και τα ενδιαφέροντά μας θα ήμασταν πολύ πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι, θα είχαμε μια κοινωνία με λιγότερα ψυχολογικά θέματα, λιγότερο τοξικά εργασιακά περιβάλλοντα και μια αγορά εργασίας πολύ διαφορετική. Ο καθένας από εμάς θα είχε ένα όραμα να υπηρετήσει, περισσότερη αγάπη και κινητοποίηση για το αντικείμενό του φέρνοντας καλύτερα αποτελέσματα όχι μόνο για τον εαυτό του ή τον οργανισμό που εργάζεται αλλά για το σύνολο της κοινωνίας.